HIV/AIDS I SEKS

Przed zakażeniem HIV w 100 proc. chroni abstynencja seksualna. Jednakże nie jest to opcja możliwa dla wszystkich. Jeśli w życiu człowieka pojawia się seks, wówczas trzeba pamiętać, że istnieje też HIV.

Najwięcej wirusa w organizmie osoby nim zakażonej jest kolejno we krwi, w nasieniu mężczyzn i w wydzielinach narządów płciowych kobiet. Podczas kontaktu seksualnego możliwe jest przeniesienie zakażenia na partnera seksualnego.

HIV nie jest najbardziej zakaźnym wirusem, dzięki czemu nie każdy kontakt seksualny z osobą zakażoną musi skończyć się przeniesieniem zakażenia na partnera seksualnego. Wiadomo jednak, że pewne techniki seksualne są bardziej ryzykowne:

kontakty analne (doodbytnicze) pociągają za sobą największe ryzyko zarówno dla strony „biernej”, jak i „czynnej”;
kontakty waginalne (dopochwowe) są bardziej ryzykowne dla kobiet, niż dla mężczyzn;
kontakty oralne nie są tak bezpieczne, jak sądzono na początku epidemii AIDS. Wiadomo już, że ryzyko z nim związane jest mniejsze, niż w przypadku kontaktów waginalnych, jednak wiadomo także, iż są one bardziej ryzykowne dla osób, których jama ustna będzie miała kontakt z nasieniem lub krwią zawierającymi wirus.

JAK MOŻNA SPRAWIĆ, ŻE SEKS BĘDZIE BEZPIECZNIEJSZY?

Jeśli oboje partnerzy są dla siebie pierwszymi w życiu partnerami seksualnymi i nie mieli innego ryzyka zakażenia lub wykonali test w kierunku HIV i otrzymali negatywne wyniki, a później są sobie wzajemnie wierni, wówczas ryzyko zakażenia HIV nie istnieje. Poza tymi wyjątkami w dobie AIDS nie ma już bezpiecznego seksu – może być tylko bezpieczniejszy.

Bezpieczne są wszelkiego rodzaju kontakty intymne, w których nie dochodzi do penetracji, do kontaktu z nasieniem, wydzielinami kobiecych narządów płciowych lub z krwią. Praktyki seksualne, przy których nie dochodzi do kontaktu spermy lub krwi z błonami śluzowymi są bezpieczne. Przeniesienie HIV przez nieuszkodzoną w widoczny sposób skórę jest niemożliwe – skóra stanowi naturalną barierę chroniącą przed czynnikami chorobotwórczymi. Całowanie się nie pociąga za sobą ryzyka przeniesienia zakażenia HIV. Ślina nie jest materiałem zakaźnym.

Podczas stosunku płciowego pojawia się ryzyko zakażenia HIV. Zmniejszyć może je znacznie konsekwentne i właściwe używanie prezerwatyw.

Konsekwentne używanie prezerwatyw daje niemal 100 proc. ochronę przed zakażeniem (większą, niż daje wiele szczepionek). Zmniejsza także ryzyko przeniesienia innych zakażeń przenoszonych drogą płciową.

Skuteczność prezerwatyw, jako środka zmniejszającego ryzyko zakażenia HIV, zależy od tego, czy są one wyprodukowane z zachowaniem standardów jakości, a także od:

konsekwentnego ich używania,
właściwego sposobu otwarcia opakowania (niewskazane jest używanie w tym celu ostrych narzędzi, które mogłyby prezerwatywę uszkodzić),
właściwego ich przechowywania (niebezpieczne jest, na przykład, noszenie ich w tylnej kieszeni spodni lub narażanie na duże wahania temperatury otoczenia),
nieużywania prezerwatyw uszkodzonych lub wyglądających na stare (ważne jest sprawdzenie daty przydatności do użycia),
założenia przed rozpoczęciem i zdjęcia dopiero po zakończeniu kontaktu seksualnego, zgodnie z załączoną instrukcją,
użycia jednej prezerwatywy tylko jeden raz,
nieużywania lubrykantów (środków nawilżających) zawierających tłuszcze (kremy, olejki do ciała, oleje spożywcze itp. niszczą lateks), a tylko substancji nawilżających na bazie wody (są dostępne w aptekach),
w razie pęknięcia lub zsunięcia się prezerwatywy – jak najszybszego zastąpienia jej nową.

Nie jest wskazane używanie prezerwatyw zawierających nonoksynol 9 ani preparatów plemnikobójczych do stosowania miejscowego zawierających tę substancję, gdyż może ona powodować podrażnienie błony śluzowej pochwy lub odbytu, co może ułatwiać zakażenie, zamiast mu zapobiegać.

Tabletki antykoncepcyjne zmniejszają ryzyko zajścia w ciążę, ale w przeciwieństwie do prezerwatywy nie zapobiegają zakażeniu HIV ani innymi zakażeniami przenoszonym drogą płciową.

Przed podjęciem decyzji o rozpoczęciu życia seksualnego najlepiej wspólnie zrobić test na HIV. Anonimowy i bezpłatny test w kierunku HIV można wykonać w jednym z punktów konsultacyjno-diagnostycznych, których adresy i godziny przyjęć dostępne są tu.

DLACZEGO WARTO UŻYWAĆ PREZERWATYW W KONTAKTACH SEKSUALNYCH?

Brak alarmujących objawów, nieznajomość dróg przenoszenia i negowanie faktu, że każdy może zakazić się HIV, skutkuje tym, że ludzie nie wykonują testów w kierunku HIV i przez lata mogą nie wiedzieć o swoim zakażeniu. W Polsce co druga osoba żyjąca z HIV nie wie o swoim zakażeniu. Nie wiedząc o zakażeniu, nie można uprzedzić o nim partnera seksualnego. „Na oko” nie da się rozpoznać zakażonej osoby. Można żyć z wirusem wiele lat, nie mając żadnych objawów.

Jeśli więc dochodzi do kontaktu seksualnego z osobą, o której nie wszystko wiadomo, powinno się użyć prezerwatywy.

Każdy jest odpowiedzialny za własne bezpieczeństwo!
Dlatego jeśli istnieje przynajmniej cień niepewności, warto nalegać na użycie prezerwatywy.

dr n. med. Dorota Rogowska-Szadkowska